Akıllı Evler ve Bina Otomasyon Sistemleri

     Bina otomasyon sistemleri (BOS), akıllı binalarda bulunan teknik sistemlerin bilgisayar teknolojisiyle izleme ve kumanda edilmesine imkan sağlayan sistemlerdir. Bina otomasyon sistemleri seksenli yıllarda popüler olmaya başlamıştır. Türkiye’de bilinen ilk bina otomasyonu ise Yeşilköy Havalimanı’nda yalnızca izlemeye yönelik bir sistem olarak 1984’te hayata geçirilmiştir.

Bina otomasyon sisteminin yapısı ve çalışma mekanizması

    Bina otomasyon sistemi dediğimizde aklımıza sistem HVAC (ısıtma, havalandırma, soğutma) sistemleridir. Çünkü binadaki enerjinin büyük bir kısmını bu sistemler tüketirler. Aydınlatma , enerji izleme, taşıma sistemleri, yangın, güvenlik ve koruma gibi sistemlerde bina otomasyonuna dahil olan sistemlerdir.

Bina otomasyon sistemleri büyük sistemlerdir. Bu yüzden birden fazla kontrolör gerektirirler. Bu kontrolörler arasında ise haberleşme ağı mevcuttur. Bu seviyede kontrolörler aralarında bilgi alışverişi yaparlar. Ayrıca bu ağa yerleştirilecek bir merkezi bilgisayarda, uygulama mühendisinin hazırlayacağı arayüzler sayesinde kullanıcılara, tüm sistemi gruplar halinde bir arada görme ve kumanda etme olanağı sağlayacaktır.

Bu tip uygulamaları yapan çok sayıda firma mevcuttur ve genelde her firma kendine has programlama dili, kullanıcı arayüzü programı ve haberleşme protokolü kullanmaktadır.

Sektördeki yeni eğilimler doğrultusunda firmalar Bus, CAN, Modbus, LON, BACNet gibi belirli başlı bir takım standart haberleşme protokollerini desteklemektedir. Ayrıca yeni çıkan kullanıcı arayüzü programları web tabanlı grafiklerle internet üzerinden ulaşımı da sağlamaktadırlar. Bacnet ve Lon protokolleri direk olarak BOS’ne özgü protokollerdir. Modbus, OPC, EIB, Profibus gibi diğer haberleşme protokolleri ise endüstride de kullanılmaktadır. İlerleyen zamanda bu protokollere geniş yer vereceğimiz yazılarımız olacaktır.

                                   

Bina otomasyon sistemlerinin faydaları

Bina otomasyonu tüm kontol edilebilir sistemlere olan hakimiyeti artırır. Arızalardan anında haberdar olunmasını ve geçmişe dönük verilere daha kolay ulaşabilmeyi sağlar. Bina otomasyon sistemlerinin faydalarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
• Bina içerisindeki değişimlere otomatik olarak cevap verebilme, alarm
• Kesin ve zamanlı bilgi
• Daha hızlı sorun çözme
• Enerji tasarrufu
• Sistem entegrasyonu
• Daha hızlı kontrol ve karar verebilme
• Daha düşük işletim maliyeti
• Binadaki bir çok teknik sistemin tek bir merkezden kontrolü
• İzleme, yönetme ve kontrol bilgilerinin depolanması
                                               

Doğru sistemin seçimi kriterleri

• Yüksek ücretler ödenerek kurulan bu sistemlerin tercihinde bir çok kriter göz önünde bulundurulmalıdır.
• Açık sistem ve bağlantı: Bu kavram birinci derecede öneme sahiptir. Açık protokollerin yararı, haberleşme ağı seçenekleri, dış bilgi ve diğer BOS ile bağlantıyı kapsar.
• Yatırımın korunması: Yazılımlar genişletildiğinde, arttırıldığında donanım yetersiz kalmamalıdır. Doğru seçilmiş bir açık sistem, sürümünü kolaylıkla güncelleyebilmelidir.
• Sistem esnekliği, sistem güvenilirliği, sistem kalitesi ve sistem kapasitesi diğer kriterlerdir.